Afleveringsinformatie

Aflevering 1 (26 februari): Joseph Bologne, de zwarte Mozart
Op afbeeldingen zien we hem met fraaie pruik, geheel naar de mode van zijn tijd: Joseph Bologne Chevalier de Saint-George (1745-1799), zoon van een Franse plantage-eigenaar en een tot slaaf gemaakte moeder. Als 10-jarige komt hij vanuit Guadeloupe naar Frankrijk. Daar ontpopt hij zich als virtuoos componist en violist, maar ook als schermkampioen én kolonel in het Franse leger. Ruim 200 jaar lang is zijn werk onder het stof van de geschiedenis verdwenen, maar daar lijkt nu verandering in te komen. Er is zelfs een film over hem gemaakt. Wie is deze alleskunner? Waarom gingen veel van zijn composities verloren? En wat is er waar van het verhaal over zijn rivaliteit met Mozart?

Aflevering 2 (5 maart): Edmonia Lewis, beeldhouwen voor de vrijheid
Ze lijken op het eerste gezicht vrij traditioneel, de marmeren beelden van Edmonia Lewis (1844-1907). Maar schijn bedriegt: qua thematiek zijn ze hun tijd ver vooruit. Ze verbeelden het losbreken van de slavernij, de trots van de Native Americans, de strijd voor vrijheid. De titels van sommige van de beelden getuigen daarvan: ‘Hiawatha’, ‘Indian Combat’, ‘Forever Free’. Lewis is van Inheems-Amerikaanse en Afro-Amerikaanse afkomst en moet in haar leven vele obstakels overwinnen. Zoals een pijnlijke rechtszaak als ze tijdens haar studie wordt beschuldigd van het vergiftigen van haar medestudenten. Een paar jaar later vertrekt ze naar Rome en begint ze een nieuw leven. Met succes.

Aflevering 3 (12 maart): Josef Nassy, schilderen in gevangenschap
Kunstschilder Josef Nassy (1904–1976) is getuige van de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog. Terwijl hij gevangen zit in een interneringskamp, legt hij het zware, uitzichtloze leven van de mensen om hem heen vast. Het zijn schilderijen die ook nu nog tot de verbeelding spreken. Nassy weet het lijden in krachtige penseelstreken te vangen. Maar hoe komt deze Surinaamse schilder van joodse afkomst, inwoner van België maar met de Amerikaanse nationaliteit in het kamp terecht? Orville Breeveld begint zijn zoektocht in Suriname, waar Nassy de eerste veertien jaar van zijn leven woont. Daarna neemt Nassy’s leven een aantal opmerkelijke wendingen.

Aflevering 4 (19 maart): Mary Seacole, de andere Nightingale
Iedereen kent Florence Nightingale, maar wie kent die andere grote verpleegkundige en pionier uit de 19e eeuw? Mary Seacole (1805-1881) vervult een soortgelijke rol in dezelfde tijd en in hetzelfde conflict, de Krimoorlog. Toch is haar naam maar bij weinigen bekend. Mary leert het vak van haar Jamaicaanse moeder, die genezer is. Haar vader is een Schotse militair. Vanuit haar eigen verpleeghotel in de Krim bezoekt ze de  slagvelden, verzorgt de gewonde soldaten en redt zo vele levens. En dat allemaal met haar eigen financiële middelen. Dat breekt haar ook op, want na de oorlog heeft ze niets meer en wordt ze in Londen failliet verklaard. Maar daarmee eindigt haar verhaal niet.

Aflevering 5 (26 maart): Anton Wilhelm Amo, filosoof tussen Afrika en Europa
Het werk van de Ghanees-Duitse filosoof Anton Wilhelm Amo (ca. 1703-ca. 1759) heeft raakvlakken met dat van andere grote denkers uit zijn tijd, zoals Leibniz en Descartes. Maar zijn werk is overschaduwd door zijn levensverhaal. Ten onrechte. Toegegeven: dat levensverhaal is schokkend. Als vierjarige wordt hij door de West-Indische Compagnie naar Amsterdam vervoerd en ‘cadeau gedaan’ aan een Duitse hertog. Hij blijkt een begaafde jongen, een talenwonder en een intellectueel die al snel naam maakt als filosoof en docent in de wijsbegeerte aan de universiteiten van Halle en Jena. Toch besluit hij op zeker moment terug te keren naar zijn geboortegrond. Waarom?

Aflevering 6 (2 april): Angelo Soliman, vrijmetselaar in Wenen
Angelo Soliman (ca. 1721-1796), geboren als Mmadi Make in het huidige Nigeria, wordt als kind tot slaaf gemaakt en naar Europa gebracht. Een halve eeuw later is hij een van de meest gerespecteerde inwoners van Wenen, een man van cultuur, bevriend met vorsten en andere hooggeplaatsten. En lid van de vrijmetselarij, dat met rituelen omgeven genootschap dat streeft naar een betere wereld door geestelijke ontplooiing. Maar na zijn dood blijft er van die hooggestemde idealen niet veel over. Zijn lichaam wordt opgezet en tentoongesteld als curiositeit. Hij wordt gereduceerd tot een voorbeeld van de ‘nobele wilde’. Een pijnlijke geschiedenis, die Orville Breeveld in deze aflevering onderzoekt.