Agenda muziekdocumentaires

Freddie: The final act

Donderdag 23 december om 21.30 uur op NPO 3
Dertig jaar na het overlijden van Freddie Mercury (1946 – 1991) zijn de laatste jaren van zijn leven op ontroerende wijze vastgelegd in de documentaire Freddie - The Final Act. De maker besteedt veel aandacht aan de worsteling van de zanger met de ziekte AIDS. Pas op de dag voor zijn overlijden bevestigde hij hierover de geruchten. Hij wilde tot het laatst muziek blijven maken. De documentaire laat ziet hoe dat is gelukt en wat dat van hem heeft gevergd. De Queen-leden Brian May en Roger Taylor, Freddie's zus Kashmira Bulsara en zijn persoonlijke vrienden vertellen het op heel persoonlijke wijze over. Het tweede deel van de film belicht het herdenkingsconcert in 1992 dat zijn muzikale vrienden verzorgden, als eerbetoon aan Freddie. 

Aretha Franklin - Soul Sister

Zondag 25 december om 23.10 uur op NPO 3
Van alle prijzen die ze in haar leven mocht ontvangen is Aretha Franklin het meest vereerd met de prijs van de staat Michigan, die in 1985 haar stem tot ‘natuurlijke hulpbron’ verklaart. Het tekent haar verknochtheid aan haar thuisbasis, en in het bijzonder haar band met muziekstad Detroit, waar ze het grootste deel van haar leven doorbrengt en waar ze in 2018 overlijdt. In de documentaire ‘Aretha Franklin – Soul Sister’ ligt de focus op deze speciale band met Detroit, en de rol die Franklin eind jaren zestig speelt in de vrouwen- en burgerrechtenbeweging.

Aretha Franklin is de onbetwiste Queen of Soul. Ze is de eerste vrouw die is opgenomen in de Rock & Roll Hall of Fame, ze wint 18 Grammy’s en verkoopt ruim 75 miljoen elpees. Ondanks haar ongekende succes blijft ze altijd die ‘Soul Sister’, gehecht aan Detroit en zijn gemeenschap. Haar jeugd in Detroit is doordrenkt met muziek. Diana Ross, Smokey Robinson en de Four Tops groeien op in dezelfde buurt, Mahalia Jackson komt regelmatig bij de familie thuis, evenals Martin Luther King.

De stad kent een bloeiende Afro-Amerikaanse gemeenschap en is het toneel van de rassenrellen in 1967. Franklin beleeft dan net haar grote doorbraak dankzij haar versie van het nummer Respect, dat ze vanuit vrouwelijk perspectief vertolkt. In korte tijd heeft ze megahits met A natural woman en Chain of Fools. Ze zet haar bekendheid in en ijvert onder meer voor de vrijlating van activiste Angela Davis.

In de documentaire ligt de nadruk op deze turbulente periode. Verschillende vrienden van Franklin vertellen over de betekenis van haar muziek. Gelukkig is Franklin zelf ook veel te zien in archiefbeelden en zingt ze tal van hits, waaronder ThinkI say a little prayer en Eleanor Rigby.

Regisseur:  France Swimberge
Producent: Louis Coat en Fabrice Coat – Program33 & Arte France

A-ha - The Movie

Vrijdag 30 december 2022 om 21.30 uur op NPO 3
Dat één hit je leven voorgoed kan veranderen, en niet alleen in positieve zin, weten de bandleden van a-ha als geen ander. Als in 1985 het nummer Take On Me wereldwijd de hitlijsten bestormt, is dat voor de drie Noorse vrienden Magne Furuholmen, Morten Harket en Pål Waaktaar-Savoy een droom die uitkomt. Jaloezie, ruzie en gezondheidsproblemen hebben echter in de veertigjarige carrière van de synth-popband hun stempels achtergelaten, zo blijkt uit de documentaire ‘A-ha: The Movie’. Maar zelfs als de bandleden elkaar af en toe de hersens willen inslaan, zoals ze openlijk toegeven, lijkt de gedeelde passie voor muziek keer op keer toch te overwinnen.

Na de oprichting van a-ha in 1982 besluit het drietal al snel dat Noorwegen te klein is voor hun ambities. In 1983 vertrekken ze naar Londen: “We wouldn’t return until we were stars.” Beïnvloed door artiesten als The Doors, The Velvet Underground, Joy Division en Soft Cell timmeren ze keihard aan de weg. Een eerste versie van Take On Me wordt in 1984 een grote hit in Noorwegen, maar internationaal flopt het nummer. Een nieuwe opname met producer Alan Tarney in 1985 bestormt de internationale hitlijsten. Dat is vooral te danken aan de iconische videoclip van Steve Barron, met een combinatie van animatie en live action. Het duurt niet lang voordat Take On Me de eerste positie in de Amerikaanse Billboard Top 100 bereikt, iets dat geen enkele Noorse band eerder is gelukt. De band ontvangt bij de MTV Video Awards zes prijzen, gaat op wereldtournee en meerdere succesvolle albums volgen. De droom is uitgekomen.

Maar het succes kent een prijs. De media duiken vooral op zanger Morten, zien we in verschillende archiefbeelden en oude interviews. Pål en Magne blijven op de achtergrond. Het duurt niet lang voordat de eerste barsten in de vriendschap ontstaan. Verschillende visies over muziek, de toekomst van de band en de creditverdeling van oudere nummers leiden tot de dag van vandaag tot meningsverschillen.
De bandleden worden in aparte auto’s vervoerd naar hun optredens en bereiden zich los van elkaar voor in eigen kleedkamers. Op de vraag of er ooit nog een nieuw a-ha album komt, volgen er drie verschillende antwoorden. Pål heeft al materiaal klaarliggen en zou het liefst weer de studio induiken. Hoewel Morten terughoudender is, sluit hij het niet uit. Maar van Magne krijgt de regisseur een stellig ‘nee’. 

Regisseur Thomas Robsahm toont de totstandkoming van de megahit en de prijs die de bandleden ervoor hebben betaald aan de hand van interviews, uniek archiefmateriaal, foto’s, studiosessies en recente concertregistraties.  De drijvende kracht van a-ha is de onvoorwaardelijke liefde voor muziek, en dat is wat de mannen keer op keer weer bij elkaar brengt. Bijna veertig jaar na hun grote doorbraak staan Morten, Magne en Pål nog steeds op podia over de hele wereld en fans kunnen opgelucht ademhalen: ook dat nieuwe album is in oktober 2022 toch nog uitgekomen.

Regisseur:  Thomas Robsahm
Producent: Motlys