Achter de schermen bij NTR

Een true crime voor kinderen. Dat had theatermaker Sara de Monchy (26) voor ogen – of eigenlijk: oren – toen ze een nieuwe podcast bedacht. In Sara’s Mysteries lost ze samen met kinderen van 10 tot 13 jaar spannende mysteries op. Hier hoort het nodige spionage-, graaf- en speurwerk bij. Is dat eigenlijk moeilijk? Hoe verloopt haar creatieve proces? En is alles wat we horen echt? Oftewel: Sara, hoe maak je het?

Waarom koos je voor een podcast?
"Met audio kunnen kinderen hun eigen verbeelding aanzetten. Er is bijvoorbeeld een schuurtjesaflevering. Als kinderen hiernaar luisteren, verzinnen ze helemaal zelf hoe hun schuur eruitziet. Misschien is het schuurtje voor de een gemaakt van snoepveters. Een ander kind ziet weer heksenhaar voor de ramen hangen. Beeld haalt het nooit bij verbeelding. Voor een televisieserie heb je bovendien veel grotere en gekkere mysteries nodig dan voor een podcast. Ik houd juist van het kleine. Maar het moet wel spannend zijn!"

Wat heb jij met de bijzondere doelgroep?
"Ik weet nog heel goed dat ik zelf kind was. Als mijn ouders druk praatten en ik kwam de kamer binnen, waren zij ineens stil. Dat vond ik verdacht. Ik herinner me die mysterieuze wereld van volwassenen waartoe je als kind geen toegang hebt. Als je die wel wilt krijgen, en vragen stelt, hebben volwassenen daar vaak geen zin in. Of ze overdrijven juist enorm en maken er een groot ding van. Gênant! Ik wilde iets maken waarin kinderen serieus worden genomen."

Voel je je zelf nog een beetje kind?
"Ik zit er tussenin, een rare positie. Als een kind met een idee komt, zegt een stem in mijn hoofd: dat kan niet. Ik probeer daar dan niet naar te luisteren en echt mee te gaan in het realiseren van hun fantasie. In een aflevering vindt een jongetje een luik op school. Hij vermoedt dat dat uit de Tweede Wereldoorlog stamt. Ik dacht meteen: lijkt me niet. Daar zet ik me dan overheen. We gaan lekker samen inbreken in die school en ik word helemaal kind. Maar vanwege corona mochten er absoluut geen volwassenen de school in. Ik geloofde in dat moment echt dat ik geen volwassene was! Toen we werden betrapt, voelde ik me best dom."

Hoe maak je een aflevering?
"Ik ga langs bij scholen, met kinderen praten. Op basis hiervan selecteer ik vijf kinderen die zowel een spannend mysterie hebben als verbeeldingskracht. Het is ook belangrijk dat er een groter thema achter hun mysterie zit. Door corona lukt het helaas niet om altijd iedereen in het echt te zien. Dan gaat het telefonisch. Als een kind gekozen is, ga ik langs en nemen we alles op in zijn of haar slaapkamer. We voeren gesprekken en spelen spelletjes. Met de informatie uit die eerste dag verzinnen de kinderen en ik een plan van aanpak. Daarna kom ik nog zo’n drie tot vijf keer langs om - hopelijk! - het mysterie op te lossen. Na het opnemen volgt eindeloos transcriberen en een definitief verhaal vormen. Je moet echt denken in acties, dingen doen met elkaar, als je iets voor jeugd maakt. Na alle opnames ben ik voor elke aflevering nog twee weken bezig met structureren en monteren.”

Jaidah schakelt Sara (rechts) in om een mysterie op te lossen

Doe je alles zelf?
"Ik zet eerst alles op papier. Ik verzin de volgorde, schrijf de voice-over teksten. Allemaal in m’n eentje. Met een heel pakket aan voor-edits ga ik naar mijn editor, Ruben Dekker. Samen veranderen we van alles. Hij zegt bijvoorbeeld: ik snap nog steeds niet hoe die buren er nou precies uitzien. Dan kan ik heel snel de voice-over vervangen en dat beter beschrijven."

Als je maakt, ben je dan in je eigen fantasiewereld?
"Soms lukt het om alles om me heen te vergeten, maar ik voel me eigenlijk vaak eenzaam. Dan denk ik: wat heb ik toch een raar beroep. Soms heb ik behoefte aan goedkeuring van een andere maker. Of ik wil even napraten met iemand om te relativeren. Maar dat gaat niet, want ik doe bijna alles alleen, ik heb geen team. Toch voelt het nooit als werk. Het gaat meestal vanzelf, intuïtief."

Ben je weleens bang dat een opname niet spannend wordt?
"Constant! Het blijft gokken hoe het afloopt. Een kind had bijvoorbeeld een mysterieuze kluis op zolder gevonden. Ik dacht: die kluis blijkt straks leeg en ik heb geen aflevering. Ik was ook bang hoe het kind zou reageren als er geen mysterie zou zijn. Dan denk ik al na hoe ik het moet oplossen voor er iets mis gaat."

Wat vind je nog meer moeilijk?
"In het eerste seizoen is er een aflevering over iemands vriendinnetje dat zomaar verdwijnt. Ik dacht: oh leuk, we gaan haar zoeken en afscheid nemen! Toen bleek het allemaal veel heftiger. Er zat een verdrietig verhaal achter. Ik vind het heel lastig dan de toon te kiezen. Ik wil een waarachtig verhaal brengen waar kinderen zich prettig bij voelen. Dat is best een worsteling.”

Je verdraait nooit de waarheid?
"Nou… Heel vaak zit ik in een auto met een kind. Dat is niet echt! Ik doe alsof we in een auto zitten, "onderweg" naar een locatie hebben we zo een goed gesprek over het leven. Tijdens het monteren gooi ik er dan wat autogeluiden in. Dat is beter voor het verhaal."

Stel: jij bent kind en wordt gevraagd voor je eigen podcast. Welk mysterie wil jij oplossen?
"Mijn vader had vroeger een nieuwe vriendin na de scheiding met mijn moeder, maar hij liet er niks over los. Daardoor wilde ik juist alles weten! Ik zou voor Sara’s Mysteries mijn papa bespioneren, bij hem inbreken, alle buren ondervragen en hem anoniem bellen. Hahaha! En ik zou ook zeker al zijn spullen doorzoeken, zelfs zijn vuile borden tellen in de vaatwasser... Tot ik elk detail weet."