Groep 6/7/8

Klas 1/2/3

Waarom zijn bananen krom? Hoe werkt je geheugen? Uiteenlopende vragen die Clipphanger met een grappige animatie op een verrassende manier beantwoordt.

Clipphanger header

Mens en lichaam

Televisie en computer

Clipphanger 

Michiel Eijsbouts

Clipphanger op Youtube

Bekijk ook

Extra's

Schooltv biedt meer dan video's! Ontdek onze extra inhoud:

Ontvang jij de nieuwsbrief al? Blijf op de hoogte door je aan te melden en ontvang elke maand een nieuwsbrief naar keuze in je inbox!

Willem van Oranje wordt in 1533 in Duitsland geboren als Willem van Nassau. Zijn neef René is de baas van het Franse prinsdom Orange. René overlijdt en laat al zijn bezittingen na aan onze Willem, inclusief zijn Orange. Alsjeblieft knul, je eigen landje. Weer eens wat anders dan een fatbike. Maar die hebben ze dan nog niet. Willem gaat braaf naar de kostschool en maakt carrière in het leger en schopt het uiteindelijk tot Ridder in de orde van het Gulden Vlies. Hij belooft trouw aan de katholieke kerk en dan mag hij zich echt eindelijk Prins van Oranje noemen. Die kleur komt gelijk goed van pas als Willem tijdens de 80-jarige Oorlog een eigen vlag nodig heeft. Dat wordt de Prinsenvlag, het oranje, blanje, bleu met natuurlijk oranje boven. Onder onduidelijke omstandigheden wordt dat oranje later rood en in 1596 wordt het rood-wit-blauw de driekleur van Nederland. En dan kan het oranje van de Prins van Oranje de enige echte nationale kleur worden. Het is dus maar goed dat Willem dat prinsdom Orange van zijn neef geërfd heeft, anders hadden wij nu met Koningsdag niks om aan te trekken.

Waarom is oranje onze nationale kleur?

Clipphanger logo

Op Koningsdag en tijdens belangrijke voetbalwedstrijden van het Nederlands Elftal, kleurt Nederland oranje. Waarom is dat eigenlijk onze nationale kleur? Het komt niet eens voor in onze vlag.

Clipphanger

Holi is het belangrijkste feest in het hindoeïsme. Het grijpt terug op een eeuwenoud verhaal over prins Prahalad, die door de hindoe-god Vishnu wordt gered van zijn tirannieke vader en kwaadaardige tante. Huuuuuh. Tijdens het Holi-feest wordt Vishnu vereerd en de lente gevierd.  Dat gebeurt door het planten van een stekje. 40 dagen later wordt daar een brandstapel omheen gebouwd. Het is dan volle maan en een dag voor het holifeest. De priester brengt een offer en verwijdert het plantje. De brandstapel gaat in de fik, en muziekgroepen lopen eromheen terwijl ze holi-liederen zingen. Zo wordt gevierd dat het goede het kwade overwint - als het goed is. Op de ochtend van holi komen hindoes samen om te bidden. Ze drukken een stip van as bij elkaar op het voorhoofd. En dan kan het feest echt beginnen. Iedereen bekogelt elkaar met verfpoeder in alle kleuren van de regenboog. Dat ziet er niet alleen vrolijk uit, door dat poeder zie je geen verschillen meer. Jong of oud, arm of rijk, iedereen is gelijk! Holy holi, wat een feest!

Holi is gebaseerd op een eeuwenoud verhaal over een prins die door de god Vishnu wordt gered van zijn kwaadaardige vader en tante. Met Holi vieren Hindoes dan ook dat het goede het kwade overwint. Er wordt flink gefeest en gegooid met verfpoeder in alle kleuren van de regenboog.

Wat is Holi?

Op onze mooie aardbol gebeurt een heleboel wat niet zo best is voor ons milieu. Om die schade duidelijk te maken heeft de Zwitserse wetenschapper Wackernagel een meetinstrument bedacht. Alles wat je eet, doet en gebruikt wordt in een grote rekenmachine gegooid. Na wat gepruttel komt er een score uit, die staat voor de totale ruimte die jij inneemt op aarde. Dit is jouw ‘ecologische voetafdruk’. Die is niet alleen eco, maar ook logisch. Eigenlijk zijn er voor elke aardbewoner zo’n 3 voetbalvelden beschikbaar. Maar de gemiddelde Nederlander heeft een voetafdruk ter grootte van zo’n 12 voetbalvelden. Da’s een heel grote voet waar we op leven. Als iedereen op aarde zo tekeer zou gaan, zouden we dus bijna 4 aardbollen nodig hebben. En die hebben we dus niet hè! Gelukkig kan jij een hoop doen om duurzamer te leven. Minder vliegen, verwarming lager, korter douchen, minder vlees en zuivel eten en minder kopen kopen kopen. Als we allemaal ons beste beentje voor zetten, wordt onze voetafdruk hopelijk steeds een beetje kleiner. En dan hebben we ooit misschien genoeg aan onze enige echte aarde. Aaah, wat een schatje hè?

Met alles wat jij eet, doet en koopt, gebruik je een stukje aarde. Voor elke aardbewoner zijn er zo’n drie voetbalvelden beschikbaar. Maar de gemiddelde Nederlander heeft een ecologische voetafdruk van wel 12 voetbalvelden. Hoe zit dat precies?

Wat is de ecologische voetafdruk?

Voor veel mensen in het Westen is 1 januari een feestelijke datum: gelukkig Nieuwjaar! Maar voor het Chinese nieuwjaar moet je dan nog een paar weekjes wachten. Tussen 21 januari en 20 februari valt de eerste dag van de Chinese maankalender. En die vieren de Chinezen met het Lentefestival van wel 15 dagen lang. Chinees Nieuwjaar hebben we te ‘danken’ aan het legendarische monster Nian. Die kwam elke winter vanuit de bergen naar het dorp. Maar er zijn 3 dingen waar Nian nie tegen kan: vuur, harde geluiden en de kleur rood. Zo wordt het monster van oudsher door de Chinezen verjaagd… Het Chinese nieuwjaar wordt verwelkomd met allerlei traditionele activiteiten. Het huis wordt schoongemaakt om plaats te maken voor nieuwe energie en geluk. Van heinde en verre komen familieleden naar huis om te smullen van noedels, vis en dumplings. Kinderen krijgen een rood envelopje met geld. En op de 15e dag van de nieuwe maand, bij volle maan, is er het Lantaarnfestival. Met de Leeuwen- en Drakendans en een heleboel vuurwerk komt het Chinees nieuwjaar tot een spetterend einde en kan het gewone jaar beginnen…

Volgens de Chinese kalender begint het nieuwe jaar niet op 1 januari, maar ergens in januari of februari. Chinees Nieuwjaar wordt gevierd met een hoop lekker eten, rode lampionnen en vuurwerk.

Wat is Chinees Nieuwjaar?

Je zit ‘gezellig’ aan tafel, maar 1 persoon zit een beetje te smakken. Jij kan je daaraan ergeren, maar je buurvrouw wordt he-le-maal gek. Dan heeft die waarschijnlijk last van misofonie. Dat betekent: haat tegen geluiden. En dat kunnen heel veel geluiden zijn zoals, snuiven, slikken, slurpen, kauwen, kuchen, fluisteren en zelfs ademhalen. Ja, en dat kan je echt niet binnenhouden. Het betreffende geluid roept bij de misofoniepatiënt een sterke, emotionele reactie op. Echt agressief wordt het gelukkig meestal niet, maar het kan wel gebeuren dat ze probeert het geluid te laten stoppen, of te overstemmen. Of ze wil vluchten, en dan begint misofonie wel erg lastig te worden…Misofonie kan behandeld worden. Met therapie leer je om spanning in het lichaam weg te nemen, je aandacht te verleggen en de ‘foute’ geluiden te koppelen aan een geluid met een positieve emotie. Als dit nu bij jou niet werkt, onthou dan: Je hebt eerder last van misofonie bij mensen die emotioneel dichtbij staan. Dus je kan het ook zien… als een teken van liefde!

Als het geslurp, gekuch of gesnuif van andere mensen op je zenuwen werkt, kun je last hebben van misofonie. Sommige menselijke geluiden roepen dan een sterke, emotionele reactie op. Misofonie is te behandelen met therapie.

Wat is misofonie?

In 1812 wordt in het Engelse Portsmouth de kleine Charles Dickens geboren. Op zijn tiende verhuist de familie naar Londen, maar dat brengt weinig geluk. De kleine Charles moet in een fabriek gaan werken. Na jaren ploeteren pas kan hij aan de slag als journalist. Daarnaast schrijf hij ook voor zichzelf: bijzondere verhalen, over de tegenstellingen tussen rijk en arm, maar met veel humor. De verhalen van Dickens verschijnen in delen in de krant, met op het eind een cliffhanger, zodat zijn lezers veel zin krijgen in het volgende deel. In boekvorm verschijnen ze ook, onder titels als Oliver Twist, David Copperfield en natuurlijk A Christmas Carol. In dit tijdloze verhaal komt de slechte Scrooge erachter dat gierigheid ook niet alles is. Deze kerstklassieker is elk jaar nog op televisie te zien (en ook te lezen trouwens). Dickens produceert in zijn carrière 15 romans, honderden verhalen, talloze artikelen en ook nog eens 10 kinderen. Na zijn dood wordt de grote schrijver begraven in Westminster Abbey. Daar had die kleine fabrieksjongen alleen maar van kunnen dromen…

Charles Dickens is de schrijver van Oliver Twist, David Copperfield en het overbekende A Christmas Carol. Hij gebruikt in zijn verhalen veel humor en eindigt zijn altijd met een cliffhanger.

Wie was Charles Dickens?

H.P.V. staat voor humaan papillomavirus. Maar dat is niet 1 virus, het zijn er wel 100! En ze komen veel voor: 8 op de 10 mensen krijgen HPV, soms wel meerdere keren. Het is dan ook erg besmettelijk. HPV wordt overgedragen via handen, huid en mond, meestal tijdens seks. Van sommige typen HPV krijg je wratten op je intieme delen. Ook als je daar wondjes hebt, of bloedverlies, is het tijd om een afspraak te maken bij de dokter. Vaak merk je helemaal niets van een HPV-besmetting. Je lichaam ruimt het virus vanzelf weer op. Soms blijft het aanwezig, en kan het zelfs je cellen veranderen. Dit kan leiden tot een ernstige ziekte, zoals baarmoederhals- of peniskanker. Daarom worden tegenwoordig alle jongens en meisjes opgeroepen voor een prik tegen bepaalde typen HPV. Hiermee wordt ongeveer driekwart van de kankergevallen Heel Prima Voorkomen. Deze vaccinatie krijg je op je 10de. Voor een goede bescherming heb je 2 prikken nodig, met een half jaar ertussen. Even de tanden op elkaar dus, maar dan ben je klaar om te kussen!

HPV is een heel besmettelijk virus dat kanker kan veroorzaken. Je kunt het krijgen door seksueel contact met iemand die HPV heeft. Door je te laten vaccineren kun je voorkomen dat je HPV krijgt.

Wat is HPV?

Op 27 januari 1756 komt in Salzburg de kleine Wolfgang Amadeus Mozart ter wereld. Z’n vader is megamuzikaal en ook Wolfje is een wonderkind. Met vier jaar begint hij te componeren en een jaar later geeft hij zijn eerste concert. Vanaf zijn zevende toert de Mozart Family door Europa, en daarbij komen ze zelfs nog in onze streken terecht. Tussen het pingelen door schrijft Mozart strijkkwartetten, sonates, symfonieën en zelfs opera’s. Net als andere componisten is hij in dienst bij een belangrijk persoon: de aartsbisschop. Maar Wolfgang verdient er weinig en mag bijna geen opera’s schrijven. Hij vertrekt, wordt freelancecomponist en schrijft de grootste bangers uit de operageschiedenis, waaronder Don Giovanni en Die Zauberflöte. Wat een tovenaar! De ster van Mozart is stijgende. Hij schrijft wel 600 legendarische muziekstukken. Maar privé gaat het niet zo crescendo. Zijn laatste werk is, heel toepasselijk, een dodenmis. Mozart overlijdt al op zijn 35e, nog voor hij het slotakkoord kan noteren.

Wolfgang Amadeus Mozart is een van de bekendste klassieke componisten ter wereld. Als kind schrijft hij al zijn eerste muziekstukken. Daarna toert hij door Europa en schrijft hij talloze strijkkwartetten, sonates en opera’s tot hij op zijn 35e overlijdt.

Wie was Mozart?

In ons land krijgen ongeveer 500 mensen per jaar de ziekte ‘Amyotrofische laterale sclerose’, beter bekend als ALS. Meestal gebeurt dat tussen je 50e en 80e. We weten nog niet waardoor ALS veroorzaakt wordt. Maar wel hoe de ziekte zich uit. Het begint vaak met vage klachten, zoals onhandigheid, en moeite met spreken of lopen. Je hersenen sturen geen prikkels meer naar je spieren, en die vallen daardoor 1 voor 1 uit. ALS is een progressieve ziekte en je gaat dus steeds verder achteruit. Na zo’n 3 tot 5 jaar zijn de ademhalingsspieren aan de beurt, en dan is het einde verhaal. De meeste vormen van ALS zijn nog niet te behandelen. Voor een specifieke vorm van ALS is wel een werkend medicijn. Dat geeft hoop voor de toekomst. Voor wetenschappelijk onderzoek naar een werkende behandeling is nog veel geld nodig. Ook is het belangrijk mensen die nú met de diagnose leven te helpen. Op deze manier kunnen zij de kostbare tijd die ze nog hebben, zo goed mogelijk kunnen doorbrengen. Zo zetten we alles op alles voor ALS.

Als je de diagnose ALS krijgt, heb je niet lang meer te leven. Je spieren vallen één voor één uit, totdat je ademhalingsspieren ermee stoppen. ALS kan nog niet genezen worden, dus wetenschappelijk onderzoek naar een werkende behandeling is van levensbelang.

Wat is ALS?

In je hersenen en je ruggenmerg zijn miljoenen cellen met elkaar verbonden via zenuwuitlopers. Op deze uitlopers zit een isolerend laagje, genaamd myeline. Bij de ziekte MS wordt dit laagje beschadigd door ontstekingen. Door deze beschadigingen raakt het contact verstoord tussen je hersenen en de rest van je lichaam. En dan krijg je pas echt ‘de zenuwen’. Iedere MS-patiënt heeft andere symptomen, zoals moeheid, tintelingen, spierproblemen en moeite met evenwicht. Deze klachten kunnen komen en gaan, dus de ene dag voel je je nog prima, de andere dag ben je al moe als je opstaat. Zo’n MS-aanval wordt ook wel een ‘schub’ genoemd. Als de ontsteking verdwijnt, zijn ook je klachten over. Maar de myeline groeit niet meer terug. Op die plek ontstaat een litteken. MS staat voor ‘multiple sclerose’, oftewel ‘meerdere littekens’. Dus je bent er na de eerste keer nog niet klaar mee… MS is nog niet te genezen. Er zijn wel manieren om de ziekte te remmen, aanvallen te stoppen of symptomen te bestrijden. Ook de fysio- en ergotherapeut kunnen je helpen om te leren leven met MS. Sterkte!

Als je multiple sclerose hebt, is het contact tussen je hersenen en de rest van je lichaam verstoord. Je kunt hierdoor last krijgen van tintelingen, spierproblemen en evenwichtsproblemen. MS is een chronische ziekte, maar er zijn wel medicijnen om de symptomen te bestrijden.

Wat is MS?

Voor de mens is zuurstof van levensbelang. Dus zuig het lekker op! Maar zuurstof doet nog iets: het zorgt voor oxidatie, oftewel roest! Door deze oxidatie ontstaan er zogenaamde ‘vrije radicalen’. Deze moleculen doen ook nuttig werk, maar als het er te veel zijn, kunnen ze agressief worden en schade veroorzaken aan huid en bindweefsels. Hoog tijd voor de tegenaanval, die wordt ingezet door antioxidanten! Eropaf! Vrije radicalen bevatten namelijk ‘losse’ elektronen. Elektronen willen altijd een paartje vormen, en daar komen de antioxidanten om de hoek kijken. Zij geven een elektron aan de vrije radicalen. Die worden zo onschadelijk gemaakt. Sommige vrije radicalen worden zelfs helemaal afgebroken door de antioxidanten. Da’s pas radicaal! Er zijn supplementen die veel antioxidanten bevatten. Maar die kun je laten staan. Als je gewoon genoeg vitaminen en mineralen binnenkrijgt, worden antioxidanten vanzelf aangemaakt door je lichaam. Ze zitten ook in een reeks aan voedingsmiddelen als broccoli, banaan of een flinke slok citroensap. Proost!

Door het zuurstof dat je inademt, ontstaat er roest. Dit noem je ook wel oxidatie. Om de negatieve gevolgen daarvan te beperken komen de antioxidanten in je lichaam in actie.

Wat zijn antioxidanten?

Stel dat je een robot wilt leren om het verschil te zien tussen een hond en een drol. Je laat ze allebei zien, en zegt er steeds bij of het een hond is of een drol. Door middel van algoritmes gaat het systeem dan op zoek naar patronen. Als je daarna de camera ergens op richt, kan-ie met vrij grote zekerheid zeggen of het een hond is of een drol. Al hou je ook altijd kans op ‘een uitglijer’. Dit systeem maakt gebruik van A.I.: ‘artificial intelligence’  oftewel kunstmatige intelligentie. Sommige versies van AI kunnen ook zelf leren. Dan geef jij alleen een berg data, die door het systeem gecategoriseerd wordt. Deze machine-learning-systemen kunnen zichzelf trainen en verbeteren. Ze bootsen menselijke intelligentie na om te leren, te redeneren en uiteindelijk de wereld te domineren. Moehaha! A.I. kom je op heel veel plekken tegen, zoals het spamfilter van je mail en de spraakassistent in je telefoon. Ook wordt het gebruikt om teksten te schrijven, zoals deze, of zelfs kunst te maken. Maar pas op, want meestal is ook die kunst… matig!

Steeds meer systemen maken gebruik van Artificial Intelligence, oftewel kunstmatige intelligentie. Door een computer data te voeren, wordt hij steeds slimmer. Inmiddels kan AI prima teksten schrijven, foto’s bewerken en zelfs kunstwerken maken.

Wat is AI?

Header slingers

Schrijf je in de voor de maandelijkse nieuwsbrief voor het laatste Schooltv PO-nieuws

Nieuwsbrief PO

Blijf op de hoogte van het laatste Schooltv-nieuws voor VO.

Nieuwsbrief VO

Contact

Schooltv Help

Veelgestelde vragen

Schooltv maakt educatieve content voor het onderwijs, bestaande uit video's en interactief materiaal. Altijd bij de les!

Over Schooltv

Over Schooltv.nl

Schooltv.nl is een videodatabase, gevuld met educatieve en informatieve videoclips, filmpjes, fragmenten, liedjes, animaties, lesvideo’s afleveringen, TV-programma’s, televisieseries, videoverzamelingen en afspeellijsten.

Clipphanger

Type videos